Foto: Mladen Pikulic
Het komende jaar verandert er veel voor energiegrootverbruikers. Bedrijven die meer dan 10 miljoen kWh elektriciteit of 170.000 m3 aardgas of een equivalent daaraan per jaar verbruiken, moeten eens in de vier jaar onderzoeken welke energiebesparende maatregelen ze kunnen nemen. Daarnaast zullen ze moeten melden welke maatregelen ze al hebben uitgevoerd. Bedrijven zijn daarbij verplicht energiebesparende maatregelen door te voeren als de terugverdientijd vijf jaar of korter is. "Dat brengt CO2-neutraal werken substantieel dichterbij", aldus energieadviseur van de DCMR Milieudienst Rijnmond Michael Lezer.
Dialoog
Grotere ondernemingen zullen bovendien een energie-audit moeten laten uitvoeren. Deze verplichting zal velen niet geheel nieuw in de oren klinken, aangezien deze Europese energie-efficiëntie (EED) auditplicht al sinds 2017 bestaat. Wel nieuw is dat nu ook de vele grote bedrijven die onder het Europese emissiehandelssysteem vallen ook een energiebesparingsonderzoek moeten laten uitvoeren en aan de besparingsplicht moeten voldoen.
Misschien wel de grootste verandering met voorgaande jaren, is dat het Rijk investeert in versterking van de handhaving. De regionale omgevingsdiensten leiden speciaal toezichthouders op die bedrijven ondersteunen bij de uitvoering van de energiebesparingsverplichtingen. Maar die ook kunnen ingrijpen als bedrijven hun verplichtingen niet nakomen.
Aan kennis en enthousiasme lijkt het Lezer niet te ontbreken. De energieadviseur ziet vaak in een oogopslag waar bedrijven nog extra energie kunnen besparen. “Als ik op een site rondloop, zie ik al snel de energieverliezen”, zegt Lezer. “Bedrijven kunnen toch valide redenen hebben om toch niet in te grijpen, bijvoorbeeld als de veiligheid in het geding komt. Het is de kunst de dialoog aan te gaan en samen tot energiebesparende maatregelen te komen die wel haalbaar zijn. Een derde partij kan ook een energie-audit uitvoeren en wij controleren natuurlijk wel of deze voldoet en of de voorgestelde maatregelen daadwerkelijk worden doorgevoerd.”
Energiebesparingsplan
Zo’n inspectie begint bij het stellen van de juiste vragen: heb je wel echt zoveel verlichting nodig en zo ja, kan je dan ook led-verlichting inzetten. Of heb je echt die hoge temperaturen nodig op die plek van je proces? Die vragen zijn niet altijd eenvoudig te beantwoorden omdat je ook moet weten wat er zich verderop in het proces afspeelt. Ons werk is dan ook een combinatie van handhaving en meedenken.
Een energieonderzoek kan het begin zijn van een mooie samenwerking waarin we samen met bedrijven een plan van aanpak afspreken voor het doorvoeren van energiebesparende maatregelen. Sommige ingrepen kun je nu eenmaal alleen uitvoeren bij een turn around, maar uitstel is zeker geen afstel.”
Nu aanpakken
Met de koerswijziging krijgen de toezichthouders de bevoegdheid om dwangsommen uit te delen. Lezer houdt echter liever de wortel voor van de voordelen van energiebesparing. “Vaak zijn bedrijven de langere termijn energiebesparingsmogelijkheden vergeten mee te nemen in de planning. Of ze weten niet eens hoeveel energie ze in het proces verliezen. Sommige bedrijven vinden de oplossingen die in de erkende maatregelenlijst staan ook te weinig besparing opleveren om zich er in te verdiepen. Een defecte condenspot of slecht geïsoleerde leiding aanpakken levert minder energiebesparing op dan een investering in een energiezuinige procesinstallatie. Maar bij elkaar, kan het energieverlies toch aardig oplopen. Bovendien hebben veel bedrijven die grote investeringen ook vooruit geschoven. Dat kan nu echt niet meer.”